MARKANIZ İÇİN GELECEĞİ PLANLAMAK

İşletmelerin büyüyüp gelişeceğini düşünerek, işletme sisteminizi basitleştirmeye odaklanmalısınız.

Franchise sektörü ülkemizde yeni markalar ile beraber, ulusal ve uluslararası pazarlarda kendini hissettirmeye başladı. Pazarın güçlü oyuncuları güçlü markaları önderliğinde günümüz ekonomik koşullarına rağmen hızlı büyümesini sürdürüyor. Bu pazar yapıcı lider markalar geliştirmiş oldukları doğru strateji ve yaratmış oldukları değerler ile diğer girişimci konseptlerden pozitif yönde ayrıştılar. Peki, burada farklılık nereden kaynaklanıyor? Aslında girişimci konseptler derken kendisini sistemsel olarak geliştirmemiş geliştirememiş markaları ve yerelde kalmış işletmeleri kastediyorum. Bu markaların diğerlerinden ayırılan yönleri nedir? Bu yazımda buna yönelik tespitlerimi ve deneyimlerimi sizlerle paylaşacağım. Eğer franchising sistemi ile gelişmeyi büyümeyi düşünerek işe başlıyorsanız, istenilen, hedeflenen noktaya ulaşabilmek için neler yapılması gerekiyor?

İşe markanızın değerlendirilmesinden başlayın

Markanızı tescil ettirin. Yeni franchise yapılanması söz konusu olduğunda gördüğüm, yapılan en büyük hatanın ticari markaların korunamaması olduğu yönündeki tespitlerimdir. Potansiyel bir franchise alan için vermiş oldukları en büyük değerin marka olduğunun unutulmaması gereklidir. Şirket büyüdükçe, marka çok daha önemli hale gelir. Ancak birçok şirket bu hayati ve ucuz olan ilk adımı göz ardı ediyorlar. Marka seçimi veya oluşturulması ile başlayan bu süreçte, koruyamayacakları, hatta tutup tutunduramayacakları bir markayı tanıtmak için çok ciddi paralar harcayabiliyorlar. Bu şirketler için franchise vermeye karar verdiklerinde seçenekleri çok sınırlı, çoğu zamanda büyük zorluklar barındırır. Ya marka adlarını değiştirmek zorunda kalırlar ya da ticari marka adını satın almak adına büyük paralar harcarlar. Bu sorunları başta aşmak için ilk adımınızın seçilen markanızın ulusal ve planladığınız uluslararası pazarlarda araştırmasını yapmak ve hem markanızın hem de varsa önemli ürün isimlerinizin tescilinin yaptırılması gerekir. Özellikle çok sevdiğiniz bir ismi bulduğunuzda bu ismin tescil edilmiş olması olasılığı her zaman karşınıza çıkabilir. Bu adımı doğru atmadan yapacağınız her harcamanızın paranızı çöpe atmaktan farklı bir yorumu olamaz. İsim bulma sürecinin göründüğünden daha zor olabileceğini kabullenmelisiniz. Sizin yaratmış olduğunuz veya kullanmış olduğunuz markanın daha önce size satılabilmek üzere tescillenmiş olabileceği ihtimalini unutmamalısınız.

Bir ticari marka edinme sürecinin tamamlanması birkaç yıl alabilir. Bu yüzden bu işlemlere en kısa sürede başlamalısınız. Bu süreci tamamlamadan franchise vermeye başlamanız yapacağınız en büyük hata olacaktır.

Sisteminize ‘değer’ yaratmalısınız

Başarılı bir Franchise veren olmak için kendi değerlerinizi oluşturduktan sonra franchise sisteminizi paylaşmayı düşünmelisiniz. Bunu yapmak için, insanların satın almak ve işletmek isteyecekleri bir işletme yaratmalısınız. Pazarlana bilirlikten çekiciliğe kadar birçok şeyi barındıran bir Franchise markası, potansiyel alıcı için, cezbedici değerlere sahip olmalıdır. Bazen markanın değeri, pazarlama kampanyaları, bazen operasyonel yapısı, bazen de pazarın hızlı büyümesi ile bu çekicilik sağlanabilir. Yaratılan marka için onun nasıl yaratıldığı ile beraber, insanların satın almak isteyecekleri markanızı ve işinizi geliştirmeye öncelik vermelisiniz.

Yeterli bir değere sahip olabilmek için, işletme de benzersiz olmalıdır. Ya da en azından rakiplerinden farklılaştırılmalıdır. Bu farklılaştırma bir ürün veya hizmet, düşük yatırım maliyeti, benzersiz bir pazarlama stratejisi veya farklı hedef pazarlar şeklinde olabilir. Başarılı olmak için farklı bir şekilde ve daha iyi olmak zorundasınız.

‘Marka Başarısı’ yeterli değildir

Dikkate almanız gereken bir diğer faktör, genel olarak benzersiz veya kendinize özgü yaratılmış finansal özelliklerdir. Bir Franchise işletmesi kesinlikle karlı olmalıdır. Kazandırmayan sistemler kesinlikle Franchise edilemez. Bir franchisee nin karlılığı, telif ücretleri ve işletme giderleri düşüldükten sonra yeterli bir getiri elde edilmesine yetecek kar sağlamalıdır. Tabii ki karlılık göreceli bir kavramdır. Burada bahsetmek istediğim anlamlı bir miktar sağlamak için yatırılan sermayeye veya yatırım miktarına göre ölçülmelidir.

Klonlama Faktörü

Gelecekteki franchising sisteminizin devamlılığı için önemli bir diğer unsur, işinizde elde etmiş olduğunuz sisteminizin, başarı ile çoğaltılabilmesi yeterliliği, kolaylığı içeriyor olmasıdır. Eğer bir işletme sadece sizin özel beceriniz sayesinde ve bulunmuş olduğunuz konuma, lokasyona özgü özellikler taşıyor ve bu yönde faktörler barındırıyorsa asla franchise etmemelisiniz. İşletmelerin büyüyüp gelişeceğini düşünerek, işletme sisteminizi basitleştirmeye odaklanmalısınız. Her şeyi planlamalısınız. Bulunmanız gereken lokasyonlar ve özelliklerini, ana tedarikçilerinizi, gerekli destek birimlerinizi ve pazarlama materyallerinizi belgeleştirmelisiniz. Çünkü franchise vereceğiniz süreçte bu konuların, yatırımcılarınız, franchisee’leriniz tarafında aynı şekilde uygulanması ve yerine getirmesi gerekecektir. Kendi iç performansınızı izlemenize yardımcı olacak sistemler ve kontrol formlarına sahip olmalısınız. Sayısal değerlerinizi, her birimin maliyet ve karlılığının temel faktörlerini detaylı olarak biliyor ve sunuyor olmalısınız. Tüm bu temel bilgiler franchisee’lerinizin başarısı için, franchise verirken paylaşılan değerleriniz içerisinde yer almalıdır.