MÜKEMMELLİK GEREKLİ DEĞİL
Birçok marka sahipleri için, franchising sistemi büyüme ve genişleme için en doğru iş modeli olarak değerlendirilir. Büyümede, yeni işletme noktalarının, yatırımcı adaylarının finansal gücü ile açılıyor olması, markanın alım gücünü de artırması ile elde edilen maliyet avantajları bu işte en sihirli kısmı oluşturmaktadır.
Franchising sistemi ile büyümeyi düşünüyorsanız, markanız için kendinize soracağınız birinci soru; “Ben hazır mıyım?’’ olmalıdır. Bunun için Markanıza yönelik aşağıdaki soruların yanıtlarını vermeli ve sisteminizi o yönde geliştirdiğinize emin olmalısınız. Konseptimi yatırımcı adayları ile paylaşabilir miyim yani satabilir miyim? Franchising sisteminde iş modelinizin kendisini kanıtlamış olması bulunduğu pazarlarda beğenilip tercih ediliyor olması gerekir. Bunu ölçmek zor olsa da markanıza gelen beğeni ve talepler bu yönde size bir yön verecektir. Markamı klonlayabilir miyim? Franchising sisteminde başarı anahtarının, franchisee sayısını büyütmek olduğunu düşündüğümüzde, sisteminizin gelişime açık olması, sahip olduğunuz özel bilgi, becerileri, teknikleri öğreteceğiniz ve paylaşabileceğiniz bir eğitim sisteminizi oluşturmuş olmanız gerekmektedir. Sistemim kazandırıyor mu? Franchising sisteminde yeni yatırımcılar ile markamızın gelişeceğini düşündüğümüzde, kazandırmayan hiçbir sistemin franchisee edilemeyeceğini bilmeliyiz. Yeni yatırımcılar markaların gücünün yanında o işletmenin karlı bir modeli olması sebebi ile sisteme dahil olurlar. Yukarıda çok genel olarak özetlemeye çalıştığım Franchising iş modelinde markalar sürekli büyümek için çaba harcarken, mükemmellik arayışının da gelişmenin ve büyümenin önündeki en büyük engel olduğunun altını çizmeliyim.
Franchising sistemi markaları sürekli gelişmek ve daha iyi olmak konusunda zorlarken, bir başka yaklaşım, basit bir gerçek ise, ‘hiçbir iş mükemmel değildir’ ilkesinin unutulmaması gerçeğidir. Mükemmellik ilerlemenin düşmanıdır. Bir başka deyişle mükemmellik arayışı bir tuzaktır.
ve sizi başarılı olmaktan alıkoymaktadır. Franchising sisteminde başarının anahtarı, ait olduğu pazarda tamamen yeni ve benzersiz bir şeyler yapmak ve kesinlikle mükemmelliğe dayalı olmak değildir. İyi yürütülen güçlü bir franchising modeli, her seferinde kötü yürütülen mükemmel bir sistemi yener. Bir başka değerlendirmem ise markalarını franchise vermek konusunda, büyüklüğün
önemli olup olmadığını merak eden markalara yönelik olacaktır. Bir markanın franchise verebilmesi için beş veya 10 işletmeye ihtiyacı var mı? Yoksa markaya ait bir işletme ile franchise verebilir mi? Bu konu markadan markaya yapmış oldukları hazırlıklara ve deneyimlerini paylaşma gücüne göre değişir. Yani bu konuda tek doğru yoktur, olamaz da! Mükemmellik gerekli olmasa da franchise verme kararı Franchisorun yani marka sahibinin dürüst bir değerlendirmesiyle başlamalıdır. Her başarılı franchisee markanın yapısı sağlam ve karlı bir işi tanımlaması ve oluşturmuş olması temel şarttır. Gerekli altyapı ve kaynaklar açısından, akıllı kararlar alınmalı ve uygulamaya geçirmiş olması gereklidir.
Piyasa koşulları ve eğilimleri sürekli değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmeyi yaparken yanıtlanması gereken düzinelerce soru olsa da sonuçta hepsinin franchising sistemi içerisinde üç temel kritere bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Franchisor işi çoğaltabilmeli, nitelikli franchisee sahiplerine yani yatırımcılara franchise satabilmeli ve franchiseelere, işletmeci yatırımcılarına markaya yaptıkları yatırımdan gerçekçi ve uygun bir getiri elde etme fırsatı sunabilmelidir. Franchisee verilmeden önce bir konseptin mükemmel olarak kabul edilmesi gerekmeyebilir. Sadece iyi hazırlanmış ve pazara uygun olması yeterli olarak değerlendirilebilir. İşletme sahipleri, “mükemmelliğin” asla ulaşılamayacak, sürekli
hareket eden bir hedef olduğunu bilmelidir. Bu nedenle, bunun için çabalamak başarılı bir işin önemli bir parçası olsa da ilerlemenin önünde bir engel olmamalıdır.